مسجد جامع نایین اصفهان

در مورد مسجد جامع نایین اصفهان

یکی از مساجد تاریخی ایران، مسجد جامع نایین اصفهان در مرکز شهرستان نایین و در دشت کویر واقع شده است. در قرن دوم ه.ق ساخته و در دوره ایلخانیان مورد بازسازی و مرمت قرار گرفته است. تزئینات و گچ برهای بی نظیر مسجد جامع نایین مورد توجه بسیار توسط گردشگران و بازدیدکنندگان میباشد. و یکی از مهم ترین جاهای دیدنی اصفهان به شمار می رود. در سفر به کویر ورزنه از یاد مسجد جامع و سایر جاهای دیدنی نایین غافل نشوید. با ندای اصفهان همراه شوید تا از اهمیت والای مسجد جامع نایین بیشتر آگاه شوید.

شهر نایین کجاست؟

شهرستان تاریخی نایین در مرکز شهر نایین استان اصفهان میباشد شهرستان توریستی که در دشت کویر که هر ساله گردشگران بسیاری به نایین سفر میکنند.

شهرستان نایین در فاصله 135 کیلومتری از مرکز استان اصفهان و 95 کیلومتری تالاب گاوخونی قرار دارد. شهر نایین با قدمت 4000 ساله و از جمله شهرهای ایران باستان و یکی از ولایت های پنج گانه استان فارس که پایتخت هخامنشیان بوده است.

در بافت تاریخی شهرستان نایین، مسجد جامع نایین واقع شده است.

مسیر دسترسی به مسجد جامع نایین اصفهان

(مشاهده مسیر مسجد جامع نایین روی نقشه).

تاریخچه مسجد جامع نایین اصفهان

در کتب تاریخی، قدمت مسجد جامع نایین اصفهان را به دوره امویان می دانند. طبقه منابع موجود، مسجد جامع نایین یکی از آثار قرن دوم ه.ق محسوب میشود. و در سال 99 ه.ق به دستور عمربن عبدالعزیز ساخته شده است. بعضی منابع سابقه مسجد را به عصر آل بویه نسبت میدهند. شیوه معماری مسجد تاریخانه دامغان در مسجد جامع نایین به کار رفته است. این مسجد در دوره های بعدی به خصوص عصر ایلخانیان تکمیل و مورد مرمت قرار گرفت.

بخشی از تزئینات و گچ بری ها در بخش ورودی مسجد به زیبایی آن افزوده است. دوره قاجاریه شبستانی در بخش شمالی مسجد جامع نایین ساخته شده است. و کتیبه های مسجد را از سایر مساجد تاریخی متمایز ساخته است.

معماری مسجد جامع نایین اصفهان

مسجد جامع نایین معماری بسیار ساده ای دارد و از محدود مساجد شبستانی قرن دوم ه.ق با مناره هایی خاص و زیبا میباشد. پلان مسجد جامع نایین چهارگوشه و ارتفاع چهار گوشه مسجد و سقف آن، ترکیبی یکسان دارد.

صحن و شبستان هایی در سه جبهه مسجد جامع نایین اصفهان و یک رواق در جبهه مقابل قبله، واقع شده است. ذیواری از خشت اطراف رواق مسجد جامع نایین محصور شده و قسمت های کمی از آن باقیمانده است.

این مسجد فاقد گنبدخانه و ایوان است و شبستان های سه طرف مسجد از مهم ترین بخش های مسجد جامع نایین اصفهان است. و بزرگترین شبستان مسجد در جبهه قبله و محراب آن نیز در وسط شبستان واقع شده است. بخشی از شبستان زمستانی مسجد در زیر صحن و بخش دیگر آن در طبقه همکف میباشد. و از داخل صحن به وسیله دو پله میتوان به شبستان مسجد دسترسی داشت.

یکی از بازدیدهایی که در پکیج تور اصفهان قرار دارد (مسجد جامع نایین) میباشد.

از معدود بناهایی که کمترین تغییر در آن ایجاد شده، مسجد جامع نایین است که همچنان شکل اولیه خود را حفظ کرده است. مصالح بکار رفته در مسجد جامع نایین از خشت و آجر و نمای بیرونی مسجد پوشیده از آجر با خطوط اسیلمی که زیبایی دو چندان به آن افزوده است. آندره گدار تاریخ مسجد جامع نایین را به دوره دیلمیان نسبت می دهد.

مناره مسجد جامع نایین

مناره های مسجد جامع نایین از نوع زیرنعلبکی است. تزئینات آن از دوره سلجوقیان به جای مانده و در نوع خود بی نظیر است. یک صفه روبروی قبله مسجد جامع نایین که عمق آن یک دهانه و کف آن یک و نیم متر از کف صحن بالاتر است.

شبستان مسجد جامع نایین

بخش هایی از شبستان مسجد جامع نایین در دو طبقه و در قرن هشتم ه.ق ساخته شده اند. قوس هایی در بخش هایی از مسجد در دوره های بعدی به آن افزوده اند. در پشت مسجد جامع نایین ذر بخش شمال غرب نیز شبستانی وجود دارد. از نوع معماری آن ظاهرا در دوره های بعدی به بنا افزوده شده است.

محراب و منبر مسجد جامع نایین

منبر مسجد جامع نایین اصفهان

اصیل ترین هنر معماری عصر عباسی در محراب مسجد جامع نایین ساخته اند. واقف منبر مسجد بر اساس کتیبه آن ملک‌التجارجمال‌الدین حسین بن عمربن‌عفیف و سازنده آن استاد محمود شاه بن محمد نقاش کرمانی بوده است، منبر مسجد جامع نایین به دستور حاج میرجلال الدین احمد خطیب ساخته شده است. منبر منبت کاری شده مسجد جامع نایین را قدیمی ترین تاریخ ثبت شده بر روی کتیبه 711 ه.ق حک شده است.

کتیبه های مسجد جامع نایین

همه کتیبه های مسجد جامع نایین در سال 711 ه.ق نوشته اند و کتیبه دیگری از مسجد نایین بر روی درب چوبی حک شده که مربوط به سال 784 ه.ق میباشد.

در محراب بالای مسجد جامع نایین، یکی دیگر از شاخصه های کتیبه های تاریخی میباشد. مسجد نایین دارای یک مناره هشت ضلعی به ارتفاع 28 متر میباشد. یکی از ویژگی هایی که مسجد جامع نایین را از سایر مساجد تاریخی متمایز کرده، این است که فاقد گنبد و ایوان میباشد.

کتیبه های مسجد جامع نایین اصفهان

در شبستان ها و سردر ورودی مسجد جامع نایین کتیبه هایی درج شده است. کتیبه های سردر مسجد نایین با رنگ هایی روی گچ کشیده اند. و در قرن پنجم ه.ق و با خط کوفی نوشته شده اند. در بالای محراب مسجد جامع نایین نیز دو کتیبه دیگر درج شده است و روی آن ها کتیبه هایی با خطوط قرآنی حک شده است که شامل آیات سوره نمل میباشد.

همچنین در بالای منبر نیز کتیبه ای درج شده است که نام شاه محمود کرمانی بر روی آن نوشته شده است. این کتیبه متعلق به ملک التجار بود که آن را وقف مسجد جامع نایین کرده است.

زمان بازدید از مسجد جامع نایین اصفهان

ساعت بازدید: همه‌روزه از ساعت ۹ صبح تا هنگام اذان مغرب
مسجد در روزهای سوگواری تعطیل است.
فاصله شهر نایین با اصفهان ۱۴۶ کیلومتر است.

مسیر و مسافت شهر نایین از شهرهای طی مسیر به نایین

مسجد جامع نایین در شمال شهرستان نایین قرار دارد. مسیر سفر از شهرهای مختلف و بازدید از مسجد جامع نایین شهر، متفاوت است.

اگر از اصفهان بروید، فاصله شهر نایین تا اصفهان در حدود ۱۴۶ کیلومتر است که در حدود دو ساعت از وقت شما می‌گیرد. بعد از اینکه به شهر نایین رسیدید، ابتدا به میدان طالقانی و از آنجا به خیابان شهید رجایی بروید. خیابان رجایی را ادامه بدهید تا به میدان امام خمینی برسید. پس از آن از میدان امام به خیابان مطهری و از آنجا به میدان آیت‌الله نایینی بروید. مسجد جامع در انتهای خیابان نایینی قرار دارد.
اگر بخواهید از یزد به نایین بروید، باید از اردکان به‌سمت نایین حرکت کنید. بعد از ورود به نایین، مسیر میدان جمهوری تا خیابان آیت‌الله نایینی را طی کنید تا به مسجد جامع برسید.

اگر قصد دارید از تهران به نایین بروید، در اتوبان کاشان-اصفهان و قبل از رسیدن به نطنز، به‌سمت یزد تغییر مسیر بدهید و از آنجا به اردستان بروید، وقتی به اردستان رسیدید، به‌سمت شهر نایین حرکت کنید.

اگر بخواین در یک روز هم (کویر ورزنه رو ببینی و هم جاهای گردشگری تاریخی نایین اصفهان) رو ببینی، تور گردشگری اصفهان یک روزه رو از دست ندید.

جاهای دیدنی اطراف مسجد جامع نایین

شهرستان تاریخی نایین در حاشیه جنوب کویر مرکزی ایران واقع شده است. این شهر جزو شهرهای مذهبی ایران محسوب می‌شود و بافت سنتی نایین، دارای آداب و رسومی قدیمی دارند. در این بافت تاریخی، به‌جز مسجد جامع نایین آثار دیدنی دیگری هم وجود دارد. نارین قلعه و خانه تاریخی پیرنیا از نزدیک‌ترین جاذبه‌های دیدنی به مسجد جامع نایین هستند.

نارین قلعه نایین

آدرس: نایین، بافت تاریخی نایین، میان محله‌های باب‌المسجد، کلوان و نوآباد (مشاهده روی نقشه).

ساعت بازدید: ۲۴ ساعته
هزینه بازدید: ندارد
بهترین زمان بازدید: فصل‌های سرد سال

یکی دیگر از جاذبه های دیدنی شهرستان نایین، نارین قلعه و به قلعه نارنج نیز مشهور است. در بافت تاریخی شهر نائین واقع شده است. مطابق منابع موجود قدمت نارین قلعه به قبل از اسلام و دوره پارت ها برمی گردد.

هر گوشه قلعه چندین برج و بارو واقع شده و پلان نارین قلعه چند ضلعی میباشد. در طول تاریخ نارین قلعه دارای کاربری نظامی بوده و شاخصه های قلعه جنگلی را دارا میباشد. برخی بر این باورند که نارین قلعه یکی از آتشکده های زرتشیان بوده است.

یکی از بزرگترین قلعه های تاریخی ایران، نارین قلعه میباشد و اطراف آن دیوار بیرونی، یک خندق بزرگ 50 متری حفر شده است.

بنای نارین قلعه از خشت خام، طول خشت ها نیم ذرع و عرض آنها یک چهارم ذرع بوده است. هر خشت نارین قلعه حدود 7ـ8 من دارد.

خانه تاریخی پیرنیا

آدرس: نایین، بافت قدیمی شهر، رو‌به‌روی مسجد جامع(مشاهده روی نقشه).

ساعت بازدید: ساعت ۸ صبح تا ۱۶
بهترین زمان بازدید: فصل‌های سرد سال

در شهرستان نایین خانه های تاریخی بسیاری وجود دارد اما اگر بخواهیم نمونه اصلی معماری در ایران را معرفی کنیم خانه پیرنیا در شهر نایین میباشد. خانه پیرنیا یک نمونه عالی برای معماری سنتی ایران و در مناطق کویری است.

اطلاع از مهمترین جاهای طبیعت گردی اصفهان، در تور طبیعت گردی اصفهان یک روزه شامل: (تورهای کویر ورزنه و کویر مرنجاب) میباشد. (اینجا کلیک کنید).

یکی دیگر از بناهای بجای مانده عصر صفوی خانه پیرنیا نایین که بنایی عظیم با وسعت زیاد است. در ابتدا فردی به نام «نورالهدی» در این خانه زندگی میکرد. در عصر قاجاریه خاندان پیرنیا می زیسته اند. یکی از مالکان خانه پیرنیا احمدخان پیرنیا است. وی مدت زیادی حاکم شهر نایین بود. تزئینات خانه پیرنیا دست نخورده باقی مانده است.

همچون سایر خانه های تاریخی ایران، خانه پیرنیا هم بخش های متنوع و متعددی دارد. شامل ورودی، هشتی، ایوان شاه نشین، باغ، گودال باغچه و دالان های متعد است. اما اکنون تغییر کاربری داده و بعنوان موزه مردم شناسی نایین شهرت دارد. در خانه تاریخی پیرنیا نایین هم از زیبایی معماری و هم از موزه لذت ببرید و فرهنگ مردم محلی را از نزدیک شاهد باشید.